داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی مشابه اسپلیت های معمولی یا کولرهای گازی است، با این تفاوت که به جای اواپراتور یا پنلی که روی دیوار نصب می شود، یک یونیت داخلی توکار برای تجهیزات در نظر گرفته شده است و فقط یک دریچه از داخل اتاق قابل مشاهده است. یعنی سیستم انتقال حرارت آن از طریق کانال کشی و یا دریچه هوا می باشد.
یونیت داخلی یا واحد هواساز وظیفه توزیع هوا بین فضاهای ساختمان را بر عهده دارد که با توجه به ظرفیت و کاربری مکان ممکن است از طریق دریچه به صورت مستقیم، یا از طریق کانال کشی انجام شود. معمولا نصب داکت اسپلیت در سقف کاذب ساختمان انجام می شود. به همین دلیل محبوبیت زیادی پیدا کرده و در ساختمان هایی با کاربری های مختلف رایج می باشد.
یونیت خارجی یا واحد کندانسینگ خارجی وظیفه اصلی تولید سرمایش از طریق کمپرسور را بر عهده دارد که با استفاده از لوله های مسی عایق شده به یونیت داخلی متصل و تبادل انرژی انجام می گردد. یونیت خارجی معمولا در پشت بام یا بالکن قرار می گیرد.
داکت اسپلیت از نظر کارکرد انرژی برق مصرفی به دو دسته برق تک فاز 220 ولت و برق سه فاز 360 ولت تقسیم بندی می شود. معمولا ظرفیت های 18000 تا 36000 با برق تک فاز و ظرفیت های بالاتر یعنی 42000، 48000 و 60000 با برق سه فاز کار می کنند.
سه مدل کمپرسور وجود دارد. کمپرسورهای روتاری ، کمپرسورهای تروپیکال یا حاره ای و کمپرسورهای پیستونی. در مناطق معتدل ایران مثل تهران و کرج از کمپرسورهای روتاری استفاده می شود. این کمپرسورها مصرف انرژی پایین تری نسبت به پیستونی و تروپیکال دارند. در مناطق جنوبی و گرمسیر ایران از کمپرسور های پیستونی و تروپیکال استفاده می شود. پیستونی و تروپیکال مصرف برق بالاتری دارند. اما دارای راندمان بالاتری در مناطق گرم و حاره ای می باشند.
اینورتر قطعه ای است که باعث می شود بتوانیم دما محیط را کنترل کنیم. زمانی که محیط به دمای مطلوب کاربر برسد اینورتر به کمپرسور و موتور دستور میدهد که با دور کمتری کار کند. این کار از خاموش و روشن شدن کمپرسور که خود باعث مصرف انرژی بیشتر می شود جلوگیری میکند. استفاده از اینورترباعث کاهش صدای کمپرسورو کاهش تنش بر روی سیستم است که میتواند عمر سیستم را بهبود بخشد. با توجه به مزایای اینورتر، استفاده از آن در اسپلیت کانالی به عنوان یک راه حل موثر برای کاهش هزینهها و افزایش کارایی سیستم محسوب میشود.
اما در مدل های دور ثابت سرعت دور کمپرسور قابل تنظیم نمی باشد و هنگامی که دمای محیط به دمای مطلوب کاربر رسید کمپرسور خاموش می شود و مجدد با تغییر دمای محیط روشن میشود و برق بیشتری نسبت به مدل اینورتر دار مصرف می کند.
داکت اسپلیت (Ductless Split System) یک سیستم تهویه مطبوع است که دارای دو قسمت اصلی است: واحد داخلی و واحد خارجی.
واحد داخلی درون ساختمان نصب میشود و مسوول بخش تهویه مطبوع درونی است. این واحد شامل یک فن، یک مبدل حرارتی و یک نوار میانی برای توزیع هوا است. هنگامی که درخواست سرمایش یا گرمایش از کنترل کننده به واحد داخلی ارسال میشود، فن هوا را از میانبر عبور میدهد و آن را از مبدل حرارتی عبور میدهد. این مبدل حرارتی هوای گرم را جذب کرده و هوای سرد را در داخل ساختمان پخش میکند.
واحد خارجی نیز در بیرون ساختمان نصب میشود و شامل یک فن، یک مبدل حرارتی و یک کمپرسور است. در هنگام تبدیل گاز مبرد به حالت مایع و بالعکس، مبدل حرارتی و کمپرسور نقش اساسی را ایفا میکنند.
عملکرد داکت اسپلیت بر اساس اصول تبادل حرارت و چرخه گازی درون سیستم کار میکند. هنگامی که سیستم روشن است، کمپرسور از گاز مبرد فشرده سازی میکند و این فشار بالا باعث افزایش دما میشود. سپس گاز مبرد گرم به مبدل حرارتی که در واحد خارجی قرار دارد، رسیده و گرمای خود را به محیط می دهد. به این ترتیب، هوای سرد و خشک را به داخل واحد داخلی منتقل میکند.
در نهایت، هوای سرد و خشک به کاربر تحویل داده میشود و هنگامی که درخواست گرمایش وارد میشود، عملکرد این سیستم برعکس خواهد بود و هوا گرم را تولید میکند و آن را به داخل ساختمان منتقل میکند.
از پرفروش ترین برند های داکت اسپلیت موجود در بازار ایران می توان به ال جی، آکس، میدیا، گرین، داکت اسپلیت هایسنس، داکت اسپلیت وستن ایر، گری و تک الکتریک اشاره کرد.
در سال های اخیر ایران نیز قادر به تولید دستگاه های تهویه مطبوع با کیفیت و استاندار های جهانی شد. از برندهای ایرانی می توان به داکت اسپلیت ویسمن ، جی پلاس (گلدیران) سری L، وست کول و راتا اشاره کرد.
–ظرفیت سرمایشی: ابتدا باید مقدار سرمایشی مورد نیاز خود را بررسی کنید. این به معنی تعیین متراژ و تعداد واحدهای داخلی (اجاق، اتاق خواب، نشیمن و غیره) است که نیاز به سرمایش دارند. بر اساس مشخصات فنی هر دستگاه، میزان سرمایشی مربوط به آن را مشاهده کنید و با نیاز خود مقایسه کنید. در واقع باید تمام موارد را در نظر بگیرید مانند منطقه جغرافیایی، جنوبی یا شمالی بودن ساختمان، ویلایی است یا آپارتمان، اگر آپارتمان می باشد در طبقات میانی است یا فوقانی، تعداد پنجره ها و تعداد افراد موجود در واحد
– طول و عرض نصب: بررسی کنید که در محل نصب مورد نظر تا چه حد اَبعاد فضای نصبی را میتوانید تمام کنید. سپس داکت اسپلیتی را انتخاب کنید که بهترین همخوانی در ابعاد با فضای نصبی داشته باشد.
-کم صدا بودن: دستگاههایی هستند که درحین کار عملکردی بسیار بالا و در عین حال صدای کمی دارند. ترجیحاً داکت اسپلیتی را انتخاب کنید که در حین کار صدای زیادی تولید نکند.
– نوع فیلتر: برای کاهش گرد و غبار، آلرژی و آلایندههای هوا، برخی از داکت اسپلیتها دارای فیلتر هستند.اگر می خواهید هوای تمیز و سالمی داشته باشید، به نوع فیلتر داکت اسپلیت توجه کنید و داکت اسپلیتی با فیلتر هوا مناسب انتخاب کنید.
– قدرت و میزان مصرف انرژی: برخی از داکت اسپلیت ها مصرف انرژی بالایی دارند. اطمینان حاصل کنید که داکت اسپلیتی که انتخاب میکنید، مصرف انرژی مناسبی داشته باشد و با نیازها و بودجه شما تناسب داشته باشد.
نکات دیگری که برای انتخاب داکت اسپلیت مناسب میتواند مفید باشد، توجه به برند و کیفیت ظاهری دستگاه، دارا بودن گارانتی و خدمات پس از فروش می باشد.
نحوه انتخاب داکت اسپیلت با توجه به متراژ ساختمان | ||
ظرفیت | واحد های وسط (متر مربع) | واحد های زیر پشت بام (متر مربع) |
18000 | تا 40 متر | تا 35 متر |
24000 | تا 70 متر | تا 60 متر |
30000 | تا 90 متر | تا 75 متر |
36000 | تا 120 متر | تا 90 متر |
48000 | تا 135 متر | تا 110 متر |
60000 | تا 150 متر | تا 135 متر |
معمولا به ازای هر 35 تا 40 متر مربع از متراژ ساختمان ظرفیت یک تن تبرید در نظر گرفته می شود. در نظر داشته باشید که هر 12000 (BTU/hr) معادل یک تن تبرید می باشد.
برای واحد هایی که متراژ آن ها تا 150 متر است می توان داکت اسپیلت تک فاز با برق 32 آمپر استفاده کرد در صورتیکه متراژ واحد تا 200 متر بود می توان از برق تک فاز 50 آمپر استفاده کرد اما برای متراژ های بالای 500 متر باید از برق سه فاز استفاده شود. معمولا قبل از برق کشی ساختمان باید این ظرفیت ها در نظر گرفته شود.
معمولا همه برندها با ظرفیت پایین تک فاز می باشند، اما اگر بخواهیم 150 را با یک دستگاه تعبیه کنیم باید این را در نظر بگیریم که دستگاه های بالای 5/3 تن تبرید یعنی 42000 در اکثر برند ها 3 فاز می باشند.
داکت اسپیلت قابلیت سرمایش و گرمایش با استفاده از کویل آب گرم را دارد. این سیستم ها به طور معمول در ساختمان های بزرگ تجاری، اداری، فروشگاه ها و سایر مکان های تجاری استفاده می شوند. داکت اسپیلت ها از نظر میزان مصرف برق مشابه اسپلیت هستند، اما بهتر است به جای استفاده از چندین دستگاه اسپیلت برای ساختمان های بزرگ، از یک داکت اسپیلت استفاده می شود. این امر به دو دلیل مزیت دارد؛ اولا تعداد دستگاه های مورد نیاز کاهش یافته و هزینه های اضافی برای نصب تعداد بیشتری دستگاه اسپیلت صرفه جویی می شود و دوما مصرف برق کمتر می شود.
استفاده از داکت اسپلیت چندین مزیت دارد که عبارتند از:
برای اینکه سیستم تهویه مطبوع شما به طور موثر کار کند و عمر آن طولانی شود، باید تمیز و نگهداری شود. عدم مراقبت از آن منجر به افزایش قبض برق می شود و حتی می تواند خطراتی برای سلامتی خانواده شما ایجاد کند. بسیاری از مردم نمی دانند که تهویه مطبوع اگر به درستی نگهداری نشود می تواند باعث گسترش باکتری ها و بیماری ها شود.
نگهداری و نظافت داکت اسپلیت یک فرایند مهم است که باید به صورت دورهای انجام شود. در زیر مراحل مهمی که در نگهداری و نظافت داکت اسپلیت باید انجام شود را بررسی خواهیم کرد:
1. تمیز کردن فیلترها: فیلترهای داکت اسپلیت باید به طور منظم تمیز شوند. این فیلترها از ورود ذرات گرد و غبار به دستگاه جلوگیری میکنند. بنابراین، شستن یا تعویض این فیلترها باید به صورت دورهای انجام شود تا عملکرد دستگاه بهینه باقی بماند.
2. بررسی کنترل الکتریکی و مکانیکی: دریافت صدای عجیب یا ایجاد هر نوع لرزش در دستگاه اسپلیت، میتواند نشان دهنده وجود مشکلی باشد. بنابراین، بررسی کنترل الکتریکی و مکانیکی دستگاه در دورههای منظم میتواند هر گونه نقص را تشخیص دهد.
3. بررسی سطح سرمایش: بررسی سطح سرمایش و فشار مایع سرمایش داخل دستگاه اسپلیت نیز یک مرحله پیشگیرانه است. اگر سطح مایع سرمایش کمتر از حد معمول است، باید مایع سرمایش داخل دستگاه افزوده شود.
4. بررسی تمامی کابلها و اتصالات: بررسی تمامی کابلها و اتصالات الکتریکی داکت اسپلیت نیز یکی دیگر از مراحل مهم در نگهداری و نظافت است. از وجود هر گونه خرابی یا تغییر در کابلها یا اتصالات میتواند به مشکلاتی در عملکرد دستگاه منجر شود. بنابراین، باید این موارد را بررسی و تعمیر کرد.
با انجام این مراحل، میتوان نگهداری و نظافت داکت اسپلیت را به درستی انجام داد و عمر مفید دستگاه را افزایش داد. همچنین، این کار میتواند به عملکرد بهتر و صرفهجویی در مصرف انرژی کمک کند.